Ngay trong chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (14–15/4/2025), một bước ngoặt lớn trong quan hệ thương mại nông sản đã diễn ra: 4 nghị định thư mới được ký kết, chính thức cấp “giấy thông hành” cho 4 mặt hàng nông – lâm sản chủ lực của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc.
Việc xuất khẩu chính ngạch 4 mặt hàng nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc—gồm ớt tươi, chanh leo, cám gạo (và cám gạo chiết ly), cùng tổ yến thô và tinh chế—được quy định trong 4 nghị định thư song phương. Các nghị định thư này được ký kết giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam và Tổng cục Hải quan Trung Quốc vào ngày 15/4/2025, nhân chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến Việt Nam
4 mặt hàng mới được cấp phép xuất khẩu chính ngạch:
🔹 Ớt tươi – gia vị chủ lực, giá trị cao, đang khát nguồn cung tại thị trường nội địa Trung Quốc.
🔹 Chanh leo – loại quả nhiệt đới tiềm năng với nhu cầu nhập khẩu tăng mạnh.
🔹 Cám gạo & cám gạo chiết ly – nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, mở ra hướng đi mới cho phụ phẩm ngành lúa gạo.
🔹 Tổ yến thô và tổ yến tinh chế – “vàng trắng” của ngành thực phẩm cao cấp, đánh dấu bước tiến mới sau lô hàng yến đầu tiên xuất khẩu thành công năm 2023.
Cụ thể, các nghị định thư mới bao gồm:
- Kiểm dịch thực vật đối với quả ớt tươi xuất khẩu từ Việt Nam;
- Kiểm dịch thực vật đối với quả chanh leo;
- Yêu cầu kiểm dịch và an toàn thực phẩm đối với cám gạo và cám gạo chiết ly sử dụng làm nguyên liệu thức ăn chăn nuôi;
- Quy định kiểm dịch và vệ sinh thú y đối với tổ yến thô và tổ yến tinh chế.
Đây là lần thứ hai sản phẩm yến sào của Việt Nam được Trung Quốc chính thức công nhận thông qua nghị định thư song phương, sau lần đầu tiên vào tháng 11/2022. Đến tháng 11/2023, Việt Nam đã xuất khẩu thành công lô hàng tổ yến đầu tiên sang thị trường này. Việc mở rộng danh mục sản phẩm yến, từ tổ yến tinh đến tổ yến thô, là minh chứng cho sự tin tưởng và công nhận ngày càng cao của Trung Quốc đối với năng lực chế biến và kiểm soát chất lượng của Việt Nam.
Đối với mặt hàng cám gạo và cám gạo chiết ly, Trung Quốc đặt ra các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc. Theo đó, doanh nghiệp Việt cần thiết lập và duy trì hệ thống quản lý chất lượng như HACCP, đảm bảo vệ sinh, kiểm soát mối nguy, cũng như tuân thủ quy định về vệ sinh thú y và an toàn thức ăn chăn nuôi theo yêu cầu của phía bạn.
Doanh nghiệp Việt nếu muốn tham gia cuộc chơi này không thể đi theo lối mòn cũ. Không còn là chuyện sản xuất theo kiểu “có gì bán nấy”, mà là tư duy “làm chuẩn từ đầu”, đầu tư bài bản từ quy trình sản xuất, chế biến đến kiểm dịch, đóng gói và vận chuyển.
Sự kiện lần này không chỉ mở ra cánh cửa thị trường, mà còn là lời nhắn gửi thẳng thắn tới cộng đồng doanh nghiệp: Cơ hội là có thật, nhưng chỉ dành cho những ai sẵn sàng thay đổi để bước vào sân chơi lớn. Trung Quốc – với hơn 1,4 tỷ dân – không thiếu người mua, nhưng họ cần sản phẩm đạt chuẩn, có thương hiệu, có câu chuyện, và đặc biệt là có khả năng kiểm soát chất lượng đến từng mắt xích trong chuỗi cung ứng.
