Ngày 02/6/2025, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1543/QĐ-BCT, gia hạn thêm 2 tháng thời gian điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với một số sản phẩm thép mạ nhập khẩu có xuất xứ từ Trung Quốc và Hàn Quốc, trong khuôn khổ vụ việc AD19. Thời hạn điều tra mới được xác định kéo dài đến ngày 14/8/2025.
Động thái này được thực hiện theo đúng quy định pháp luật hiện hành, đồng thời phản ánh vai trò chủ động của cơ quan quản lý trong việc sử dụng các công cụ phòng vệ thương mại nhằm bảo vệ ngành sản xuất trong nước.
1. Cơ sở pháp lý của quyết định gia hạn
Việc gia hạn điều tra được thực hiện theo quy định tại:
📜 Điểm a, khoản 3, Điều 70 – Luật Quản lý ngoại thương số 05/2017/QH14, cụ thể:
“Trường hợp cần thêm thời gian để đánh giá toàn diện vụ việc, cơ quan điều tra được phép gia hạn thời gian điều tra không quá 2 tháng…”
Ngoài ra, quy trình điều tra, tham vấn, và gia hạn còn phải tuân thủ các quy định tại:
- Thông tư số 06/2018/TT-BCT ngày 20/4/2018 của Bộ Công Thương hướng dẫn chi tiết về quy trình điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ.
- Nghị định số 10/2018/NĐ-CP ngày 15/01/2018 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý ngoại thương về các biện pháp phòng vệ thương mại.
2. Nội dung và phạm vi điều tra của vụ việc AD19
Theo Quyết định số 1535/QĐ-BCT ban hành ngày 14/6/2024, Bộ Công Thương đã khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với một số sản phẩm thép mạ thuộc nhóm HS từ 7210 đến 7226, bao gồm các dòng thép mạ kẽm, nhôm – kẽm, mạ hợp kim magie, cán nguội mạ màu…
🔍 Phạm vi điều tra bao gồm:
- Xuất xứ hàng hóa từ Trung Quốc và Hàn Quốc
- Các dòng sản phẩm có mã HS chi tiết, tổng cộng hơn 40 mã HS cụ thể
- Các sản phẩm điều tra bao gồm các mã HS 7210.41.11, 7210.41.12, 7210.41.19, 7210.49.11, 7210.49.14, 7210.49.15, 7210.49.16, 7210.49.17, 7210.49.18, 7210.49.19, 7210.50.00, 7210.61.11, 7210.61.12, 7210.61.19, 7210.69.11, 7210.69.12, 7210.69.19, 7210.90.10, 7210.90.90, 7212.30.11, 7212.30.12, 7212.30.13, 7212.30.14, 7212.30.19, 7212.30.90, 7212.50.13, 7212.50.14, 7212.50.19, 7212.50.23, 7212.50.24, 7212.50.29, 7212.50.93, 7212.50.94, 7212.50.99, 7212.60.11, 7212.60.12, 7212.60.19, 7212.60.91, 7212.60.99, 7225.92.90, 7226.99.11, 7226.99.91
- Đối tượng chịu điều tra là các doanh nghiệp xuất khẩu của nước ngoài, cùng nhà nhập khẩu và nhà sản xuất trong nước có liên quan
📌 Việc điều tra dựa trên yêu cầu của bên nộp đơn (các doanh nghiệp thép Việt Nam), được đánh giá là đủ tính đại diện, theo Điều 79 Luật Quản lý ngoại thương, và có bằng chứng ban đầu xác đáng về hành vi bán phá giá và thiệt hại.
3. Quy trình điều tra theo chuẩn quốc tế và cam kết WTO
Việt Nam, với tư cách là thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), và là nước ký kết nhiều Hiệp định Thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP…, phải đảm bảo rằng mọi biện pháp phòng vệ thương mại (bao gồm chống bán phá giá) được thực hiện minh bạch, công bằng, dựa trên bằng chứng và luật định rõ ràng.
Theo quy định tại Điều VI GATT 1994 và Hiệp định về chống bán phá giá (ADA) của WTO, việc áp dụng biện pháp chống bán phá giá phải hội đủ ba yếu tố:
- Có hành vi bán phá giá
- Ngành sản xuất trong nước bị thiệt hại
- Có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và thiệt hại
Việc gia hạn điều tra trong vụ việc AD19 nhằm đảm bảo cơ quan điều tra có đủ thời gian xử lý phản hồi từ phía các doanh nghiệp xuất khẩu, đánh giá dữ liệu thương mại và xác minh thực địa (on-site verification) nếu cần thiết.
4. Tác động đến hoạt động xuất nhập khẩu và chính sách thương mại
Việc mở điều tra và gia hạn điều tra có thể ảnh hưởng trực tiếp đến:
- Chi phí nhập khẩu của doanh nghiệp phân phối và sản xuất có sử dụng nguyên liệu đầu vào là thép mạ
- Tâm lý thị trường và điều chỉnh chiến lược thương mại của doanh nghiệp xuất khẩu nước ngoài
- Khả năng áp dụng biện pháp chống bán phá giá tạm thời (provisional duties) trong quá trình điều tra nếu có cơ sở ban đầu hợp lý
Bên cạnh đó, vụ việc cũng góp phần khẳng định vai trò của Bộ Công Thương trong việc sử dụng các công cụ hợp pháp để bảo vệ sản xuất trong nước, đồng thời điều tiết thị trường trong bối cảnh cạnh tranh thương mại ngày càng gay gắt.
5. Khuyến nghị đối với doanh nghiệp liên quan
Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu Trung Quốc và Hàn Quốc:
- Cần hợp tác đầy đủ với cơ quan điều tra Việt Nam để đảm bảo quyền lợi
- Cung cấp dữ liệu minh bạch, kịp thời để tránh bị áp dụng mức thuế chống bán phá giá cao theo phương pháp “dữ liệu có sẵn”
Đối với doanh nghiệp nhập khẩu và sử dụng thép mạ trong nước:
- Theo dõi sát diễn biến vụ việc để chủ động điều chỉnh chiến lược cung ứng
- Cân nhắc nguồn thay thế từ các quốc gia không bị điều tra nếu cần
- Đảm bảo hồ sơ nhập khẩu chính xác và hợp pháp để tránh các rủi ro pháp lý
Đối với doanh nghiệp sản xuất thép trong nước:
- Cung cấp số liệu minh chứng cụ thể về tác động bất lợi do nhập khẩu giá rẻ
- Tham gia đầy đủ các phiên tham vấn, hợp tác với cơ quan điều tra để tăng tính thuyết phục trong hồ sơ vụ việc
6. Kết luận và triển vọng
Việc Bộ Công Thương gia hạn điều tra chống bán phá giá trong vụ việc AD19 là bước đi theo đúng quy trình pháp lý, thể hiện trách nhiệm và sự chuẩn mực trong điều hành thương mại quốc tế.
Nếu kết quả điều tra xác định có hành vi bán phá giá gây thiệt hại cho ngành sản xuất trong nước, Việt Nam hoàn toàn có thể áp dụng thuế chống bán phá giá chính thức nhằm ổn định thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành thép nội địa trong dài hạn.
📎 Tài liệu tham khảo pháp lý:
- Luật Quản lý ngoại thương 05/2017/QH14
- Nghị định 10/2018/NĐ-CP
- Thông tư 06/2018/TT-BCT
- GATT 1994, ADA/WTO
